Brussel op: www.basiliades.be
Brussel op: www.basiliades.be |
| ‘Flamingant
en francofiel’ Uit: Brussel
Deze Week - Donderdag 1 september 2005 - Nummer 998 – blz.
3
Van onze verslaggevers
“Basiliades is Grieks en betekent zoon van de koning. De naam had niet slechter gekozenen kunnen zijn voor een republikein als ik,” lacht Johan Basiliades in zijn kantoor in de Gasthuisstraat dat uitkijkt over een mooi stukje Brussel. “Mijn vader, Grieks-orthodox gedoopt, is vrij snel van de familie afgesneden. We komen niet uit de arbeidsmigratie van na de Tweede Wereldoorlog. De Basiliades – het had eigenlijk Vasiliadis moeten zijn, maar de gemeente- ambtenaar heeft zich bij de transcriptie vergist – was een familie van handelaars uit de Griekse diaspora, die begin negentienhonderd uit Turkije zijn verjaagd. Ze gingen in Hamburg wonen, in Londen, in Le Havre. Maar meer dan mijn naam en mijn huidskleur houd ik er niet aan over. Uit nieuwgierigheid heb ik wel de correspondentie doorgenomen om toch een beetje mijn familie geschiedenis te kennen. Grieks ken ik niet, mijn vader trouwens ook niet. Hij is met een Vlaamse getrouwd, wat mijn voornaam verklaart. Als het van de familie af hing, had ik Georgos Konstantinos geheten.” Hoe ben je in de politiek terecht gekomen? Johan Basiliades: Zoals bij zovelen ligt de kiem in mijn studentenjaren. Ik studeerde in Leuven geschiedenis en was toen al Vlaams en progressief gezind. Vanuit mijn studies ben ik me in het liberalisme gaan interesseren, in het historisch links-liberalisme dat je vandaag nog terugvindt bij de Britse liberal democrats of het Nederlandse D66. Zo vond ik al snel mijn weg naar de Volksunie. Je moet de blaadjes van de Volksuniejongeren er maar op nalezen in de tweede helft van de jaren negentig. Heel wat artikels over links-liberalisme zijn van mijn hand. Sven Gatz (VLD-politicus, ook ex-VU) heeft me gevraagd om voor hem te werken. Sindsdien hebben we samen al een lange weg afgelegd. Ik schreef met hem een boek over links-liberalisme. Wat trekt je aan in het links-liberalisme? Basiliades: Het is een manier om naar de maatschappij te kijken. Je vertrekt vanuit de individuele kansen die ieder in zich heeft, maar je bent je ook bewust van de nood aan een sterke staat: die zorgt ervoor dat het individu die kansen kan ontplooien. Maar er is nog een tweede reden. Als je Vlaamsgezind bent zoals ik, en je denkt dat je het bij het rechte eind hebt, dan leert het liberalisme je de beperkingen van het nationalisme. Het liberalisme stelt nog altijd de individuele keuze centraal. Dat kan bijvoorbeeld de taal zijn die iemand wil spreken. Het liberalisme is een goede manier om nationalisme te temperen. Je gaat er de excessen mee uit de weg en vervalt niet in een blind nationalisme dat volksbelang plaatst boven het individuele belang. Waar komt die Vlaamsgezindheid vandaan?
In het diepst van je gedachten ben je een orangist... Basiliades: Het is natuurlijk politieke science-fiction, maar ik voel wel wat voor de Groot-Nederlandse gedachte. 1830 was een politieke vergissing, zelfs 1585, de val van Antwerpen, was een vergissing. Vijftien jaar na de splitsing van de Nederlanden in 1830 waren de problemen opgelost en had ook Nederland de belangrijke politieke hervormingen achter de rug. De splitsing had dus niet gehoefd. Nederland en Vlaanderen waren beter bij elkaar gebleven en waarom niet in één geheel met het Franstalige landsgedeelte. Politiek en institutioneel lijkt Nederland enorm op België. Maar ik besef ook dat je daar niets mee koopt. Ik vind daarom dat er in grote verbanden moet worden samengewerkt, zeker niet vanuit een afgescheurd onafhankelijk Vlaanderen. Wel door de Taalunie beter uit te werken of door de culturele eenheid van de Benelux te benadrukken. Waarom geen oetbalcompetitie in Benelux-verband? Ik zou als Anderlecht-supporter twee keer per jaar wat graag een match tegen PSV of Ajax willen zien. Het zou het Belgisch voetbal financieel en kwalitatief hogerop tillen. Was de stap van de Volksunie naar VLD moeilijk? Basiliades: Als je al je halve leven roept dat je een liberaal bent, is het niet onlogisch dat je bij een liberale partij terecht komt. Het was voor mij of kiezen voor de VLD of stoppen met de politiek. Dat heeft te maken met de doodstrijd die woedde binnen Spirit, waar ik geen goed gevoel aan heb overgehouden. Spirit, waar je alleen maar mag fluisteren dat je links-liberaal bent, was voor mij niet meer geloofwaardig. Je bent nu wel opnieuw in een partij terechtgekomen waar de eenheid ver te zoeken is. Basilades: Ik ken het klappen van de zweep van bij Spirit. Ik heb leren leven met tegenstellingen binnen één partij. Ik ben daar pragmatisch in. Ik weet dat mijn opvattingen niet door de grote meerderheid worden gedragen, maar ik vind dat niet erg. Ik voel me in de partij niet scheef bekeken. Het is een partij met vele kamers, waar er absoluut plaats moet zijn voor iemand als Jean-Marie Dedecker, maar dus ook voor een progressieve liberaal. Al heerst er momenteel bij mij wel een ruziemoeheid. Wat vind je ervan dat de partijvoorzitter met volmachten moet werken om de eenheid binnen de partij te behouden? Basiliades: Het is allemaal wat overroepen. Het is zoals een trainer die tijdens de rust moet tussenkomen omdat zijn ploeg gedesorganiseerd is geraakt. Het was niet meer geweest dan een paniekmoment. Maar als Sven Gatz wil zeggen dat het cordon sanitaire niet werkt, dan kan hij dat vandaag niet meer.
Hoe ziet Brussel er over twintig jaar uit? Basiliades: Brussel mist ambitie. Sommige Brusselaars streven naar een grotere autonomie, naar een région à part entière, maar als dàt de ambitie is, dan riskeert Brussel te stikken in haar eigen zelfgenoegzaamheid. Neem nu de Olympische Spelen. Vlaanderen lanceert het voorstel om de Spelen naar Vlaanderen te halen. Het had gerust Brussel als plek kunnen uitkiezen. De Brusselaars zeggen niet: “Voor dit idee, zijn wìj uw stad”, maar zetten hun stekels op. Ik vind dat de Brusselaars in het BHV-debat kansen hebben laten liggen om meer geld voor Brussel uit de brand te slepen. Brussel moèt inspelen op wat er in andere deelstaten gebeurt. In Vlaanderen en in Wallonië. We moeten daar niet enggeestig over doen. Brussel is mondiaal een van de belangrijkste Franstalige steden, naast Montréal en Parijs. Het is logisch dat het hiervoor met de Franse gemeenschap samenwerkt. Het sluit gedeeltelijk aan bij wat SP.A-minister Pascal Smet over Brussel zegt: een bestuurlijke hervorming van de hoofdstad dringt zich op. Basilades: Ik denk dat Smet de mening formuleert van heel wat Vlamingen. Ook de VLD vindt dat het bestuur in Brussel te versnipperd is. De Vlaamse partijen in Brussel zijn het hierover heel vaak eens met elkaar. Maar ik vind niet dat er daarom een nieuwe grote staatshervorming nodig is voor Brussel of een fusie van de gemeenten. Het volstaat om bevoegdheden te verschuiven naar het Gewest. Het is toch waanzin dat elke Brusselse gemeente een eigen fiscaal beleid kan voeren? Dat verlamt elk economisch beleid in dit gewest. Je bent fractiesecretaris in het Brussels parlement. Daar lijken de debatten alleen maar geanimeerd als de députés de fout bij een ander gewest kunnen leggen: de luchthaven van Zaventem, de nieuwe verkavelingen in Wallonië. Basiliades: Niet akkoord. Over werkgelegenheid is flink gedebatteerd. De VLD heeft duidelijk gezegd: Brussel heeft mee schuld aan het hoge aantal werklozen en moet haar verantwoordelijkheid nemen. Niet door quota’s in te voeren maar door te zorgen dat werklozen beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Op het gevaar af als enige rechtse partij in progressieve PS-CDH-Ecolo- meerderheid oppositie te voeren? Basiliades: We zijn loyaal aan het regeerakkoord. Ons discours is ook geëvolueerd sinds de vorige legislatuur (toen was de PS’er Eric Tomas minister van Werk). We waren toen veel kritischer. Vandaag steunen we de minister van Werk, Benoît Cerexhe (CDH). Vandaag kunnen we zeggen dat we op het beleid wegen. Politiek is ook geen revolutie, maar evolutie. We sturen mee het beleid, maar kunnen er natuurlijk ook niets aan doen als we geen invloed hebben op het gemeentelijk beleid in zeg maar Sint-Jans-Molenbeek (de gemeente van PS’er Philippe Moureaux, SVG/DV). Je bent zopas gaan wonen in Schaarbeek aan de Berenkuil, wat een moeilijke buurt heet te zijn. Is dat uit idealisme? Basiliades: Ik geloof niet dat mensen ergens gaan wonen uit idealisme. Door te verhuizen naar Schaarbeek heb ik gekozen voor uitmuntende woonkwaliteit tegen een zachte prijs. Het is een pragmatische keuze, wars van vooroordelen. Ik wil hiermee de onaangename kanten van een dergelijke buurt niet onder de mat vegen. Ik zie ook wel dat de multiculturele samenleving geen sprookje is. Maar ik denk dat er ook een generatie is opgestaan die minder vooroordelen heeft tegenover bepaalde buurten. Het is zoals met onderwijs. Niemand stuurt zijn kinderen naar een concentratieschool uit idealisme. Kwaliteit primeert nog altijd, maar als enkele vooroordelen vervallen, dan vind je hier uitstekende scholen, waar je kinderen ook leren omgaan met diversiteit. |
Basilades:
Ik heb mijn middelbare school in het Frans gelopen, in Huy, in la Wallonie
profonde. Ik zat er op internaat. We moesten een uur door
de bossen om een café te vinden en er dan nog eens voor zorgen
dat we niet werden betrapt! En hoewel ik daar als Vlaming natuurlijk
het belang van taal heb ervaren, ben ik er zeker geen flamingant geworden
uit wraak. Ik ben zelfs francofiel: ik lees in het Frans, luister naar
Franse chansons. Maar ik heb wél veel sympathie voor de Vlaamse
beweging die erin is geslaagd om stapsgewijs bakens te zetten. Als je
ziet waar Vlaanderen nu staat, dat was twintig jaar geleden ondenkbaar.
Je kan meewarig doen over Brussel en ik geef toe dat de sympathie voor
het Nederlands misschien niet altijd aanwezig is, maar het Nederlands
télt wel mee. Dat hebben de studies van VUB-professor Rudi Janssens
aangetoond.
Basiliades: Ik heb er geen probleem mee dat enkele mensen het cordon
ter discussie stellen, in een gevoel van onmacht. Ik begrijp dat ze met
de handen in het haar zitten, maar ik zie vandaag geen enkele reden om
dit debat te voeren. Het Vlaams Belang is een veroordeelde partij, dat
vergeet men soms. Tolerantie maakt onlosmakelijk deel uit van de liberale
gedachte, racisme en discriminatie staan daar haaks op. Pas in een tolerante
maatschappij kan het individu de volle kansen krijgen. Verder zie ik
totaal geen raakvlakken. We kunnen in het Vlaams Belang geen bondgenoot
vinden voor een fiscaal beleid, laat staan op vlak van onderwijs of samenleving.
Veiligheid is dan weer een bezorgdheid van alle partijen. Voor de VLD
betekent dat een mengeling van hard optreden en preventie, maar iets
als een verplichte terugkeer van allochtonen is voor liberalen onbespreekbaar.